 |
“Το Παλαιό Μακάμ”, ολιγοσέλιδη επιτομή τής διδακτορικής μου διατριβής, απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μιαν ιδέα των θεωρητικών βάσεων του εξωτερικού μέλους, δηλαδή της εξωεκκλησιαστικής μας μουσικής, όπως οι οθωμανικοί χρόνοι την έσμιξαν με την παλαιά θύραθεν μουσική των Βυζαντινών, και που ο απόηχός της έφτασε στον σύγχρονο ελληνικό κόσμο μέσα από το μικρασιάτικο δημοτικό και αστικό τραγούδι, καθώς και από τα πρώτα ρεμπέτικα, ενώ η σημερινή τάση εσφαλμένα την έχει εκχωρήσει πλήρως στην τουρκική μουσική. Οι βάσεις για την οργάνωση του φθογγικού υλικού, οι κλίμακες και οι τρόποι της μελωδικής διαχείρισής τους, προσεγγίζονται με απλότητα στο πνεύμα των παλαιών θεωρητικών συγγραφέων από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα, μέσα από πληθώρα πινάκων και μουσικών παραδειγμάτων, έτσι ώστε να μπορούν να κατανοηθούν και να αξιοποιηθούν από έναν ερασιτέχνη έως έναν συνθέτη.
Στη μικρή αυτή πραγματεία των 108 σελίδων, προσπάθησα να είμαι περιεκτικός χωρίς να αποφεύγω νύξεις που θα βοηθήσουν τον αναγνώστη να αναρωτηθεί και να αναζητήσει κάτι περισσότερο, είτε μέσω της διδακτορικής μου διατριβής που είναι αναρτημένη στο ΕΚΤ (εδώ), είτε κατευθείαν στις πηγές και στην βιβλιογραφία. Ωστόσο, θεωρώ ότι ζούμε σε ένα μεταίχμιο, όπου, λόγω της διάδοσης της πληροφορίας με ηλεκτρονικά μέσα, η αυτονομία του έντυπου βιβλίου μοιάζει να ανήκει στο παρελθόν, ή για να το πω αλλιώς, η οριστικότητα ενός συγγράμματος μπορεί να παρακαμφθεί. Έτσι, σκέφτηκα να προεκτείνω αυτό το σύγγραμμα μέσω αυτού εδώ του ιστολογίου, που θα το εμπλουτίζει συν τω χρόνω, με πληροφορίες επί του θέματος, καθώς και θα αλληλεπιδρά με τους αναγνώστες του.
Ακολουθούν αντιπροσωπευτικά αποσπάσματα:
Για όλα τα Μακάμια, κάτω από την κλίμακά τους και την
πορεία του μέλους τους, θα εκτίθεται η αντιστοιχία τους στο συγκερασμένο
ευρωπαϊκό σύστημα.
Αυτό, πιστεύω, θα είναι χρήσιμο σε όσους δεν έχουν
εμπειρία στην μουσική του Μακάμ, αλλά ταυτόχρονα θα αποτελέσει και ένα υλικό
για τους συνθέτες οι οποίοι θα θελήσουν να εντάξουν ως ιδέες αυτό το υλικό στις
συνθέσεις τους.
